Αθηναίος

Αθηναίος
I
Όνομα ιστορικών προσώπων.
1. Γιος του Αττάλου Α’ και αδελφός του βασιλιά Ευμένη της Περγάμου.
2. Στρατηγός του Αντιγόνου, που κατατρόπωσε τους Ναβαταίους Άραβες το 312.
3. Μαθηματικός, σύγχρονος του Αρχιμήδη. Έζησε το 200 π.Χ. και του αποδίδουν ένα ενδιαφέρον σύγγραμμα Περί μηχανημάτων (περί πολεμικών μηχανών), που απευθυνόταν στον Μάρκελλο, τον νικητή των Συρακουσών.
4. Ο Ατταλεύς. Γιατρός από την Αττάλεια. Ασκούσε την ιατρική στη Ρώμη, και υπήρξε ο ιδρυτής της Πνευματικής ιατρικής σχολής.
5. Ρήτορας, σύγχρονος του Ερμαγόρα.
6. Επιγραμματοποιός, όπως αναφέρει γι’ αυτόν ο Διογένης ο Λαέρτιος.
7. Περιπατητικός φιλόσοφος, που γεννήθηκε στη Σελεύκεια, σύγχρονος του Στράβωνα. Πήγε στη Ρώμη, όπου τον φυλάκισαν με την κατηγορία πως έλαβε μέρος σε συνωμοσία εναντίον του Αυγούστου, έπειτα όμως τον άφησαν ελεύθερο.
8. Ανδριαντοποιός από την Πάρο (1ος αι. π.Χ.), γιος του Διονυσίου. Είναι γνωστός από δύο επιγραφές, μια σε ανάγλυφο της αρχαίας Γόρτυνας της Κρήτης, και άλλη πάνω σε ανδριάντα που βρέθηκε στη Μήλο.
9. Ανδριαντοποιός, που όμως αμφισβητείται η ύπαρξή του, γιατί υποστηρίζεται πως ο Α. που αναφέρει ο Πλίνιος στον κατάλογό του ως κατασκευαστή χάλκινων ανδριάντων πρέπει να διαβαστεί «Αθηναίος».
II
(τέλη 2ου – αρχές 3ου αι. μ.Χ.). Έλληνας σοφιστής και γραμματικός. Καταγόταν από τη Ναύκρατη της Αιγύπτου, αλλά μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια. Έπειτα πήγε στη Ρώμη, όπου έμεινε επί Μάρκου Αυρήλιου και των διαδόχων του, διδάσκοντας ρητορική και σοφιστική. Στη Ρώμη έγραψε το έργο του Δειπνοσοφισταί, σε 15 βιβλία, όπου περιγράφει ένα συμπόσιο σοφιστών ή σοφών που έγινε το 228. Μόνο μια σύνοψη του έργου αυτού διασώθηκε, γραμμένη από άγνωστο συγγραφέα του 11ου αι. Αν το έργο σωζόταν ολόκληρο, θα ήταν πολύτιμο για την πληρέστερη γνώση της ελληνικής φιλοσοφίας, γιατί ο Α. ανέφερε 700 συγγραφείς και 1.500 έργα που έχουν εντελώς χαθεί. Στο έργο αυτόο Α. διηγείται στον φίλο του Τιμοκράτη όσα ειπώθηκαν σε ένα συμπόσιο που είχε παραθέσει ο πλουσιότατος και πολυμαθέστατος Ρωμαίος Λαρήνσιος. Το έργο είναι χρησιμότατη πηγή πληροφοριών για τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και τα έθιμα της αρχαίας Ελλάδας. Περιέχει πολλά ανέκδοτα, άφθονα στοιχεία για τα φαγητά της εποχής (δειπνοσοφιστές σημαίνει περίπου γαστρονόμοι). Στο συμπόσιο του Λαρήνσιου έλαβαν μέρος 33 άτομα, μεταξύ των οποίων ο διάσημος γιατρός Γαληνός, ο νομομαθής Ουλπιανός, ο ποιητής Μόνιος, ο νομικός Μασύριος, ο Πλούταρχος ο Αλεξανδρεύς, ο Λεωνίδας της Ηλείας, ο Αιμιλιανός της Μαυριτανίας, ο γραμματικός Ζώιλος, οι φιλόσοφοι Ποντιανός και Δημόκριτος από τη Νικομήδεια, ο φιλόσοφος Φιλάδελφος της Πτολεμαΐδας, ο κυνικός Κυνούλκος, που λεγόταν έτσι γιατί έσερνε πίσω του πολυάριθμα σκυλιά, ο γιατρός Δάφνος της Εφέσου, και ο Ρουφίνος της Νίκαιας. Στο έργο Δειπνοσοφισταί υπάρχουν πολύτιμα αποσπάσματα αρχαίων συγγραφέων και ποιητών, αλλά και ρητά και κείμενα για το κρασί, τα σύκα, τα μήλα, τα καρύδια κλπ.
Λεπτομέρεια ανάγλυφου με σκηνή από συμπόσιο. Ο Αθήναιος εμπνεύστηκε το έργο του «Δειπνοσοφισταί» από τα συμπόσια των συγχρόνων του (3ος αι. μ.Χ.), στα οποία συνήθιζαν να συζητούν φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά ζητήματα, όπως και στην εποχή της ακμής της αρχαίας Αθήνας (Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα).
* * *
-αία (Α Ἀθηναῖος, αία, -ον) [Ἀθηνᾶ*]
1. αυτός που κατάγεται ή προέρχεται από την Αθήνα
2. αυτός που μένει μόνιμα στην Αθήνα, κάτοικος τών Αθηνών
νεοελλ.
φρ. «Αθηναίος γκάγκαρος», γνήσιος Αθηναίος, που γεννήθηκε δηλ. από Αθηναίους γονείς στην Αθήνα, όπου και ζει. Και τύποι Αθηνιός, Αθηνιώτης (στίχ. «κάλλιο αχινιό στα στήθη σου / παρά Αθηνιό στο σπίτι σου»).
[ΕΤΥΜΟΛ. Από το κύριο όνομα Ἀθήνη (Ἀθᾱνᾱ) και την κατάλ. -ιος Ἀθᾱνᾱ-ιος > Ἀθανα-ϊος > Ἀθηναῖος
βλ. ετυμολ. στη λ. Ἀθηνᾶ].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • Ἀθηναῖος — masc nom sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Ἀθήναιος — masc nom sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Αθηναίος — θηλ. αία και Ατθίδα αυτός που κατάγεται από την Αθήνα: Είναι βέρος Αθηναίος …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • Ἀθηναίως — Ἀθήναιος masc acc pl (doric) Ἀθηναί̱ως , Ἀθηναῖος adverbial Ἀθηναί̱ως , Ἀθηναῖος masc acc pl (doric) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Πραξίας — Αθηναίος γλύπτης και ζωγράφος. Έζησε στα μέσα του 5ου αι. π.Χ. Ο Παυσανίας τον αναφέρει ως τον γλύπτη που κατασκεύασε τα αετώματα του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς. Πέθανε στους Δελφούς χωρίς να προλάβει να τελειώσει τον γλυπτικό διάκοσμο των… …   Dictionary of Greek

  • Ἀθηναῖον — Ἀθηναῖος masc acc sg Ἀθηναῖος neut nom/voc/acc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Ἀθηναίους — Ἀθήναιος masc acc pl Ἀθηναί̱ους , Ἀθηναῖος masc acc pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • πάχης — Αθηναίος στρατηγός του 5ου π.Χ. αι., γιος του Επίκληρου. Το 428 πολιόρκησε τη Μυτιλήνη και την ανάγκασε να παραδοθεί, ενώ τον επόμενο χρόνο κατέκτησε τις πόλεις, Ερεσσό, Πύρρα και Νότιο. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα κλήθηκε στο δικαστήριο… …   Dictionary of Greek

  • σμικρός — Αθηναίος αγγειογράφος του πρώιμου ερυθρόμορφου ρυθμού, που άκμασε στις αρχές του 5ου αι. π.Χ. Σώζονται δυο ενυπόγραφα σταμνιά, από τα οποία το καλύτερο βρίσκεται σε μουσείο των Βρυξελλών κι εικονίζει ένα συμπόσιο του με φίλους του, αυλητρίδες και …   Dictionary of Greek

  • σόλων — Αθηναίος νομοθέτης (γύρω στα 640 γύρω στα 560 π.Χ.). Ανήκε στην αριστοκρατική οικογένεια των Κοδριδών και κατατάσσεται μεταξύ των Επτά Σοφών της αρχαίας Ελλάδας, δηλαδή σ’ ένα μικρό κύκλο εκλεκτών αντρών, που χρησίμευαν στους αρχαίους ως πρότυπα… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”